ჩაჟაში

ჩაჟაში

ჩაჟაში

ჩაჟაში სამეგრელო-ზემო სვანეთის მხარეში, მესტიის მუნიციპალიტეტში, უშგულის თემში მდებარე სოფელია. სახელი ჩაჟაში სვანურად ნიშნავს ცხენების სადგომს (ჩაჟ „ცხენი“). ლეგენდის თანახმად, უშგულში ასული თამარ მეფე ცხენებს ამ სოფელში აჩერებდა. სოფელი სვანეთის კავკასიონის მთავარი ქედის სამხრეთ კალთაზე, მდინარეების ენგურისა და შავწყალა-ქვიშარას შესართავთან, ზღვის დონიდან 2160 მეტრზე მდებარეობს. ამჟამად ჩაჟაში მუზეუმადაა გამოცხადებული. მსოფლიო მემკვიდრეობის ძეგლთა ნუსხაში დაცული კომპლექსი აერთიანებს 13 კოშკს, 4 ციხე-სახლს, 21 მაჩუბს, 11 ხალხურ საცხოვრებელსა და 1 ათეულზე მეტ დამხმარე ნაგებობას. უშგულის თემის სოფლებიდან ყველაზე მეტი სვანური კოშკი ჩაჟაშშია შემორჩენილი. სოფელში არის უშგულის არქეოლოგიური მუზეუმი. სოფლის სამხრეთით, მთაზე დგას XII-XIII საუკუნეების ჩაჟაშის ქვედა ციხის კომპლექსი, რომელიც შედგება გალავნისა და სამი კოშკისაგან. მათგან ორი სანახევროდ დანგრეულია, ხოლო ერთი თითქმის პირვანდელი სახითაა შემონახული. ციხე უშგულის ოთხივე სოფელს გადაჰყურებს. გადმოცემის თანახმად, ეს თამარ მეფის საზამთრო რეზიდენცია იყო. სოფლის ახლოს დგას ასევე შუა საუკუნეების კოშკი, რომელსაც თამარ მეფის საზაფხულო კოშკს უწოდებენ. რეზიდენცია მოიცავდა მეორე კოშკსაც, რომლის მხოლოდ ნანგრევებია შემორჩენილი და ეკლესია. ეკლესია X საუკუნისაა და წმინდა გიორგის სახელზეა აგებული. გეგმით მართკუთხა ქვის მცირე ზომის ნაგებობაა, ინტერიერში ქვისავე კანკელია. სოფელში დგას მაცხოვრის XI-XII საუკუნეების ეკლესია, რომელსაც შემორტყმული აქვს გალავანი. ნაშენია ქვით და აქვს ქვისავე კანკელი. დასავლეთის მხრიდან მიშენებული აქვს სტოა. სტოაში შესასვლელი სამხრეთის მხრიდანაა. ჩაჟაშის ეკლესიას აქვს ფრესკა გარე ფასადზე, რაც საქართველოში მხოლოდ სვანეთშია დაფიქსირებული. ფრესკაზე ასახულია მოსე ხონელის „ამირანდარეჯანიანის“ სცენები. ეკლესია მოხატულია, საკურთხევლის კონქში გამოსახული არის ვედრების სცენა და მთავარანგელოზები, ჩრდილოეთ კედელზე — ჯვარცმა, ხარება, ღვთისმშობლის მიძინება, სამხრეთ კედელზე — ამაღლება, ფერისცვალება და სხვ.