დაშბაშის ღვთისმშობლის ეკლესია

წალკის ახალქალაქის (დაშბაშის) ღვთისმშობლის ეკლესია

დაშბაშის ღვთისმშობლის ეკლესია

წალკის ახალქალაქის (დაშბაშის) ღვთისმშობლის ეკლესია ქვემო ქართლის მხარეში, წალკის მუნიციპალიტეტის სოფელ ახალქალაქის (დაშბაშის) ცენტრში მდებარეობს. იგი XI საუკუნით თარიღდება. ეკლესიას Read more

თრიალეთის პეტროგლიფები

თრიალეთის (პატარა ხრამის) პეტროგლიფები

თრიალეთის პეტროგლიფები

თრიალეთის (პატარა ხრამის) პეტროგლიფები ქვემო ქართლში, წალკის მუნიციპალიტეტში, სოფელ განთიადთან (ყოფილი თაქ-ქილისა), მდინარე ქციის მარჯვენა შენაკადის – მდინარე ავდრის ხევის ხეობაში მდებარეობს. გამოსახულებები მეზოლითური, ადრე და შუაბრინჯაოს ხანით თარიღდება. თრიალეთის პეტროგლიფები ქართული კულტურის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი და საინტერესო ძეგლია. ამ მხატვრული კომპლექსის განხილვა საუკეთესო შესაძლებლობას გვაძლევს, რათა თვალი მივადევნოთ სახვითი ფორმების აღმოცენებისა და მისი შემდგომი ევოლუციის გზას. პეტროგლიფებს პირველად XIX საუკუნეში ა. იოაკიმოვმა მიაკვლია. 1972 წელს კი თრიალეთის ქვის ხანის შემსწავლელმა ექსპედიციამ ისინი ხელახლა აღმოაჩინა. ავდრის ხევის ხეობა ოთხი ფსევდოტერასისგან შედგება. ფსევდოტერასების მეოთხე ლავური ნაკადის ფუძეში წარმოქმნილია მღვიმეები, რომელთა შორის მოქცეულ კლდის გაშიშვლებულ ზედაპირზე გეომეტრიული, ზოომორფული და ანთროპომორფული გრავირებული გამოსახულებები – პეტროგლიფები აღმოჩნდა. პეტროგლიფები კლდის მასივზე პატარ-პატარა პანოებადაა დაჯგუფებული, სულ ექვსი ამგვარი პანო გამოიყოფა. ცალკეული ფიგურები პანოებს შორის არსებულ მონაკვეთებზეც გვხვდება. აქ ძირითადად ადგილობრივი ფაუნის წარმომადგენლებია გამოსახული: კეთილშობილი ირემი, შველი, ცხენი. მათთან ერთად გვხვდება მღვიმური ლომი, აქლემები, „ფანტასტიკური“ და ჰიბრიდული ცხოველები, გველები, ფრინველები, თევზები და სხვა. მრავლადაა გეომეტრიული ფიგურებიც: კვადრატული ბადეები, ჯვრები და გასხივოსნებული მზის გამოსახულებები. გვხვდება ასევე ადამიანთა ფიგურები (მშვილდ-ისრით) და მახეში გაბმული ცხოველებიც.  სქემატური ხასიათის, უმეტესად სწორხაზოვანი გეომეტრიული შტრიხებით შექმნილი ნაკაწრი ნახატები ძლიერ მსგავსებას ავლენს ზურტაკეტის შუაბრინჯაოს ხანის ყორღანების ნიშნიან ქვებზე დაცულ გამოსახულებებთან. ნახატები მცირე ზომისაა, დაახლოებით 2,5 – 20 სმ შორის, ხაზები კი ძირითადად 1-2 მმ სიგანისა და სიღრმისაა. სქემატურად შესრულებულ, მარტივი ხერხებით გადმოცემულ ფიგურებში ოსტატურადაა დაჭერილი გამოსახულ არსებათა დამახასიათებელი ნიუანსები. თრიალეთის (პატარა ხრამის) პეტროგლიფებზე წარმოდგენილი ფაუნა აღნიშნულ რეგიონში ზედა პლეისტოცენიდან შუა ჰოლოცენამდე იყო გაბატონებული და როგორც ჩანს, აქ მცხოვრები ადამიანის ძირითად სანადირო ობიექტს წარმოადგენდა. აქვე აღვნიშნავ, რომ თრიალეთის პეტროგლიფები საფრთხის ქვეშაა, რადგან კლდეები მუდმივად იშლება. ეს უმნიშვნელოვანესი ძეგლი აუცილებლად საჭიროებს ყურადღებას.

 

როგორ მივიდეთ

სოფელ განთიადს გაივლის ნინოწმინდის სამარშრუტო. ჩამოხვალთ მდ. ავდრის ხევის აბრასთან. აქდან კი ხელმარცხნივ, ხეობაში მიმავალი ბილიკით, დაახლოებით 750 მეტრის გავლის შემდეგ თრიალეთის (პატარა ხრამის) პეტროგლიფების ქვემოთ აღმოჩნდებით. როდესაც დიდ თეთრ მილს მიუახლოვდებით კლდეებისკენ ამავალ, თვალით შესამჩნევ ბილიკსაც დაინახავთ,  მაღლა ახვალთ და კლდეზე ამოკაწრულ გამოსახულებებსაც იპოვნით.