ბეშთაშენის ციკლოპური ნამოსახლარი ქვემო ქართლის მხარეში, წალკის მუნიციპალიტეტის სოფელ ბეშთაშენში მდებარეობს. იგი მრავალფენიანი არქეოლოგიური ძეგლია, რომელიც მოიცავს პერიოდებს მეზოლითური ხანიდან ახ.წ. XVII საუკუნის ჩათვლით. ნამოსახლარსა და სამაროვნებს 30 ჰა ფართობი უჭირავს. მდინარე გერიაკ-ჩაისა და მდინარე ბაშკოვ-სუს ხერთვისში, მაღალ კანიონებს შორის მოქცეული კონცხის ჩრდილოეთი ნაწილი გადაკეტილია მძლავრი „ციკლოპური” კედლით. Read more
ჭიქიანის მენჰირი ძვ.წ. II-I ათასწლეულების მეგალითია. იგი სამცხე-ჯავახეთის მხარეში, ნინოწმინდის მუნიციპალიტეტში მდებარეობს, სოფელი ნარდევანიდან ფარავნისაკენ მიმავალი სამაქანო გზისა და მარაბდა-ახალქალაქის რკინისგზის სამხრეთით, ზღვის დონიდან 2168 მეტრზე, ჭიქიანის მთასთან. მენჰირი დამზადებულია ბაზალტის მონოლოთისაგან. წვერზე გაკეთებული აქვს ღრმული. მისი სიმაღლე დაახლოებით 3 მეტრია. მონოლითის ძირი წახნაგოვანია, თუმცა ეს ნაწილი მიწაშია მოქცეული და მხოლოდ ფოტოში შეგვიძლია ნახვა. მენჰირს დიდი ვარაუდით ჰქონდა საკულტო დანიშნულება (ნაყოფიერების კულტი). მის მიმდებარე ტერიტორიებზე არის ყორღანები და ნამოსახლარები. იქვეა თავფარავნის ობსიდიანის საბადოც და მწვანე მინდორში მიმოფანტული მოელვარე შავი ქვები ძალიან ლამაზ სანახაობას ქმნის.
