გურიის ერისთავების რეზიდენცია გურიაში, ჩოხატაურის მუნიციპალიტეტის სოფელ გორაბერეჟოულში მდებარეობს. იგი XVII-XVIII საუკუნეებით თარიღდება და გორაბერეჟოულის ბაღში დგას, რომლის გაშენება მიხეილ ერისთავმა წამოიწყო XIX საუკუნეში. პარკში გვხვდება იშვიათი ჯიშის მცენარეები, მათ შორისაა: ფანქრის ხე, ტკბილი ჰოვენია, მარადმწვანე სეკვოია, იაპონური მარწყვის ხე, გინკგო და სხვა. რეზიდენცია გალავნით დაცულ საბრძოლო დანიშნულების ციხე-დარბაზს წარმოადგენს. Read more
გურიის უდაბნოს მონასტერი გურიაში, ჩოხატაურის რაიონში, სოფელ შუაგანახლების ჩრდილოეთით, გურიის სერის სამხრეთ ციცაბო კალთაზე მდებარეობს. სამონასტრო კომპლექსი მოიცავდა ორ ეკლესიას და კლდეში ნაკვეთ სენაკებს ბერთათვის. უდაბნოს მონასტერი ერთ-ერთი უძველესია გურიაში, მე-18 საუკუნის შუა ხანებში მონასტერი იოსებ ტუსკიას განუახლებია, რომელიც ისტორიულ საბუთებში “გურიელის კარის მოძღვრად”, აგრეთვე “საჯუმათლოს მოწესედ, ქორეპისკოპოსად და მეომოფორედ” იხსენიება.
განსაკუთრებით საინტერესოა კლდეში ნაკვეთი ეკლესია. მისი აგების ზუსტი თარიღი უცნობია. არქიტექტურული მონაცემების მიხედვით ტაძარი მე-6 საუკუნის მეორე ნახევარს მიეკუთვნება. Read more
ერკეთის ეკლესია IX საუკუნის ძეგლია, რომელიც გურიაში, სოფელ ერკეთში მდებარეობს. ტაძარი მიქაელ და გაბრიელ მთავარანგელოზთა სახელზეა აგებული. იგი გურულ ერისთავთა მამულს წარმოადგენდა და მისი წინამძღვრები შარვაშიძეები იყვნენ. ეკლესიის მარჯვენა კედელზე, ეპისკოპოსის სამოსელითა და მიტრით, გამოსახულია წინამძღვარი მაქსიმე III, რომელიც XVIII საუკუნის 50-იან წლებში ჯუმათის მიტროპოლიტად დაინიშნა და ერკეთის მიმართ დიდ მზრუნველობას იჩენდა. დღესდღეობით ეკლესია მოქმედია, აქ ერკეთის დედათა მონასტერი ფუნქციონირებს.
ერკეთის ეკლესია დარბაზული ტიპის ნაგებობას წარმოადგენს. შესასვლელი ორია – სამხრეთითა და დასავლეთით. ორივე შესასვლელი გარედან არქიტრავულია, შიგნიდან კი – თაღოვანი. დარბაზი აღმოსავლეთით სწორკუთხედში ჩაწერილი აფსიდით სრულდება. დარბაზი გადახურულია ცილინდრული კამარით. კამარის საყრდენი ცენტრალური თაღი პილასტრების კაპიტელებს ეყრდნობა, დასავლეთისა კი – კრონშტეინებს. საკურთხეველი კანკელითაა გამოყოფილი, რომელიც მოჩუქურთმებული ყოფილა, მოგვიანებით კი შეულესავთ და მოუხატავთ, დაზიანებული მხატვრობის ქვეშ მოჩანს ჩუქურთმების ნაწილი. ტაძრის ინტერიერი მოხატულია, ფრესკები მხოლოდ ფრაგმენტულადაა შემორჩენილი. მოხატულობა გვიან შუა საუკუნეებს მიეკუთვნება და სიბრტყობრივ-ხაზოვანებითა და ნათელი, რბილი კოლორიტით ხასიათდება. ეკლესიას დასავლეთიდან და ჩრდილოეთიდან გვიანდელი მინაშენები ეკვრის. ფასადების მორთულობა ძუნწია. ორივე შესასვლელის თავზე ნახევარწრიულ ტიმპანში მოთავსებული მარტივი ჯვარია განთავსებული, დასავლეთის კარებთან შემორჩენილია ვაზის ორნამენტის ფრაგმენტი, დასავლეთ შესასვლელის სამხრეთ ნაწილში კვადრზე ადამიანის სქემატური გამოსახულება გვხვდება, აღმოსავლეთის სარკმელი ორმაგი ლილვითაა მოჩარჩოებული.
